Maandag 10 februari heeft Eteck een rondleiding gegeven in het WKO-verdeelstation in de wijk de Blaricummermeent. Vanuit de wijk en ons platvorm Blaricum Meent Het kwamen afgelopen periode veel technische vragen en daarom leek het Eteck een goed idee een rondleiding te geven en extra uitleg te geven over het systeem en vragen die leven bij inwoners. Vanuit Eteck was Gerardo aanwezig, hij is de hoofd technische man van Eteck.
Na onze oproep bleek er snel interesse te zijn en uiteindelijk waren acht inwoners van onze wijk aanwezig om uitleg te krijgen over de techniek en zij kregen daarnaast ook de mogelijkheid diverse algemene en inhoudelijke vragen te stellen. Het was interessant om deze uitleg over de details te horen.
Er werd verzameld bij het WKO-verdeelstation van Eteck op de hoek van de Erfgooiersdreef en het laantje van Hynckes. Hierna werd eerst buiten 1 van de 3 warme bron locaties bekeken op het plein langs de Erfgooiersdreef en de Gooischedreef. Na de opening van de houten deksel werd de pomp getoond die met ruim 100 meter leiding diep de grond in gaat.
Hoe warm is het bronwater?
In de Blaricummermeent zijn in totaal 3 warme bronnen op het plein bij de Erfgooiersdreef en 3 koude bronnen op het Cederplein. Bij de warme bronnen wordt “warm water” van ongeveer 12 graden opgepompt om vervolgens via het WKO-verdeelstation te worden gedistribueerd richting de woningen. Aan de andere zijde bij het Cederplein zijn de drie locaties waarvandaan het koude retourwater vanuit de woningen via het WKO-verdeelstation weer terug de koude bron ingepompt wordt.
Vanuit de afspraken die Eteck gemaakt heeft met de gemeente, en die vastgelegd zijn in een concessieovereenkomst, moet het water dat geleverd wordt richting de woningen tussen de 10 en 12 graden zijn. De installatie in het WKO-verdeelstation is afgestemd op deze temperaturen. Eteck controleert dat het water tussen deze waarden blijft door de temperatuur te meten van het water dat terugkomt in het WKO-verdeelstation. Het is mogelijk dat de temperatuur iets hoger is bij woningen dichter bij het WKO-verdeelstation dan bij woningen verder weg.
Als het water terugkomt in het WKO-verdeelstation is het water 10 graden en soms ook kouder dan 10 graden. Als dat gebeurt gaat Eteck de distributie bijladen zodat de aanvoer die het verdeelstation weer verlaat tussen de 10 en de 12 graden blijft. Aanvoer uit het verdeelstation en retour terug naar het verdeelstation zijn aparte systemen. Als aanvoer 12 graden is en retour 8 graden dan voegt Eteck weer 4 graden bij vanuit de bron om zo ongeveer weer 12 graden aanvoer te regelen.
Naast Eteck controleert de Omgevingsdienst van de overheid ook scherp op de brontemperatuur van WKO-systemen. Om de 5 jaar moet aangetoond worden dat de temperatuur van de bronnen constant gehouden wordt. Om dit mogelijk te maken moet de bron eventueel aangevuld worden vanuit een regeneratie put die in verbinding staat met de sloot langs de Aristoteleslaan. Het schoonhouden van deze put en sloot is ook belangrijk en hier draagt Eteck zorg voor. Wij hebben Eteck verzocht om een grafiek aan te leveren waaruit te zien is hoe het temperatuurverloop is vanuit de bronnen richting de woningen. Wij hopen deze op korte termijn te ontvangen.
Hoe verwarmt de warmtepomp?
Al snel kwam de vraag naar voren waarom de temperatuur eigenlijk zo laag is, de ACM noemt vaak hogere temperaturen als zij het over WKO-systemen hebben. En zorgt de lage temperatuur dan niet voor hogere kosten voor de inwoners als het water verder verwarmd moet worden? Volgens Eteck is dit een normale temperatuur voor het soort systeem dat wij in de Blaricummermeent hebben. In onze wijk is er sprake van een zeer lage temperatuur warmtenet, ook wel ZLT-Warmtenet genoemd. Onze warmtepomp werkt met een bepaald soort gas dat opgewarmd moet worden om het water op de juiste temperatuur te krijgen. Dit gas kookt juist bij hele lage temperaturen en het maakt volgens Eteck dus niet uit of het water binnen komt met 12 graden of bijvoorbeeld 16 graden.
Eenmaal terug in het WKO-verdeelstation wordt uitleg gegeven hoe de koppeling plaatsvindt naar het distributie gedeelte. Door middel van 3 grote warmtewisselaars wordt het bronwater gescheiden gehouden van het distributiewater dat naar de woningen gaat. Binnen de warmtewisselaars vindt de overdracht van koude naar warmte plaats of andersom. En daarna wordt dit water naar de woningen gepompt.
Aangekomen in de woning wordt het distributiewater niet opgewarmd maar juist afgekoeld met 2 tot 4 graden. Die warmte wordt gebruikt om het gas in de warmtepomp op zeer lage temperatuur te laten koken. Het gecomprimeerde gas maakt vervolgens warmte voor de woning. In de warmtepomp zit ook een wisselaar om het circuit van de warmtepomp te scheiden van het circuit dat door de woning loopt. Dit circuit door de woning is de vloerverwarming die elke woning in onze wijk heeft. In de zomer wordt het proces omgedraaid om de woning dan juist te kunnen koelen.
Hieronder staat een filmpje van het Klokhuis dat we vonden waarin duidelijk uitgelegd wordt hoe een warmtepomp werkt.
Het verwarmde water in de winter en het afgekoelde water in de zomer wordt vervolgens weer terug geleverd aan het WKO-verdeelstation en wordt teruggepompt in de koude bronnen die op meer dan 100 meter diepte in de grond zitten. In onderstaande tekening is het gehele leiding tracé en de werking van de WKO te zien. We mochten verder geen foto’s maken van de technische installatie in het WKO-verdeelstation.
Er blijven veel vragen
Aan het einde kwamen een aantal vragen en zaken naar voren die belangrijk zijn en waar Eteck mee aan de slag zal moeten. Eteck werkt met drie verschillende warmtepompen in onze wijk wat het soms onduidelijk maakt. Zowel bij de klantenservice van Eteck als bij inwoners van de wijk is het soms onduidelijk wat nou precies van toepassing is op hen. In de eerste woningen van onze wijk werd vroeger een Danfoss warmtepomp geïnstalleerd, toen was het systeem nog eigendom van Eneco. Later is Eteck overgegaan op warmtepompen van Itho Daalderop en uiteindelijk werd weer overgegaan op een opvolger van Itho Daalderop.
De technische vragen die gesteld werden staan hieronder.
1. De Danfoss warmtepomp heeft een aparte kWh meter naast de warmtepomp en de Itho Daalderop warmtepomp heeft deze niet, daardoor is er voor een groot deel inwoners niet af te lezen wat het energiegebruik van de warmtepomp is. Ook is op de Danfoss warmtepomp diverse informatie af te lezen zoals aanvoer- en retourtemperatuur en hoeveel uren er koeling/warmte is gevraagd.
De vraag is of een eigen kWh meter apart geleverd en geplaatst kan worden? Collectief voor de hele wijk. Dit zou bijvoorbeeld via een 3 fase “afleesbare stekker” eenvoudig aangesloten kunnen worden. En hiermee krijgen de bewoners dan een beter inzicht in het elektrisch verbruik van de Itho Daalderop warmtepomp, zoals dat bij een Danfoss warmtepomp wel al standaard zichtbaar is.
Antwoord Eteck: Eteck gaat in gesprek met Itho Daalderop om de mogelijkheden van monitoring te bespreken en hoe Eteck bewoners toegang kan geven tot deze monitoring.
Wij hopen dat Eteck hier op korte termijn duidelijkheid in kan geven, in de concessieovereenkomst staat immers dat elke woning een separate kWh meter dient te hebben zodat inwoners inzicht hebben of het elektrisch verbruik van de warmtepomp binnen de normale grenzen blijft.
2. Een aantal inwoners van de wijk met een Itho Daalderop warmtepomp hebben de afgelopen periode een upgrade gekregen waarmee op afstand elke individuele warmtepomp uitgelezen kan worden. Dit is zichtbaar door een extra antenne als je de deksel van de warmtepomp optilt, er moeten dan twee antennes zichtbaar zijn.
a. Welke informatie is nu toegankelijk bij het uitlezen van de warmtepomp? Gaat dit over het energieverbruik in kWh? Of over de temperatuur van het in-/uitgaande bronwater?
b. Hebben consumenten zelf ook toegang tot deze informatie? Zo ja, op welke manier dan? Zo nee, waarom niet eigenlijk?
c. Wordt deze upgrade door de gehele wijk aangebracht? Het is nu duidelijk dat bij sommige woningen dit al ruim een jaar geleden aangepast is, bij sommige woningen in de afgelopen weken en bij sommige woningen nog helemaal niet.
Hieronder (LINKS) een foto waar de upgrade nog niet toegepast is, er is slechts 1 antenne zichtbaar. RECHTS een foto waar de upgrade recent is uitgevoerd met de extra communicatie module en antenne.
Antwoord Eteck: Itho Daalderop is momenteel bezig om oude monitoringssystemen te vervangen door nieuwe monitoringssystemen. Op termijn zullen alle Itho Daalderop warmtepompen voorzien zijn van nieuwe communicatiemiddelen. De monitoring is erg uitgebreid voor Itho Daalderop warmtepompen, het is echter niet bekend in hoeverre de consument ook toegang kan krijgen tot deze informatie. Dit gaat Eteck bespreken met Itho Daalderop.
Wij zullen bij Eteck aan blijven dringen duidelijkheid te geven hierover. Om bewoners inzicht te kunnen geven in het verbruik is dit noodzakelijk.
3. Kunnen Danfoss warmtepompen ook op afstand worden uitgelezen zoals dat straks wel bij de Itho Daalderop warmtepompen kan als overal de extra antenne geplaatst is?
Antwoord Eteck: Momenteel kan dit niet
Als Eteck dit niet op afstand uit kan lezen is het relevant om te weten hoe Eteck dan wel de juiste werking kan garanderen van de Danfoss warmtepompen, ook gezien de vraag in punt 4.
4. Er zijn een aantal Danfoss gebruikers waar de warmtepomp snel uit en aan gaan afhankelijk van de aansturing. Met een technisch naam wordt dit “flipperen” of pendel gedrag genoemd en dit zorgt voor een hoger energieverbruik. In het verleden heeft een installateur (Klein) een ander relais geplaatst wat dit probleem heeft opgelost. Dat is voor 28 bewoners toen opgelost in coördinatie met installateur en Eteck.
Is het mogelijk om bij alle Danfoss warmtepompen in de wijk te kijken of dit probleem ook speelt? En waar nodig dit op te lossen In het verleden is dit blijkbaar ook op deze manier opgelost.
Antwoord Eteck: Als er structurele problemen zijn kan Eteck dit oplossen, maar die signalen ontvangt Eteck op dit moment niet vanuit de bewoners. Als dit pendel gedrag herkend wordt, dan kunnen bewoners zich bij Eteck melden. Afhankelijk van de grote van het probleem kan Eteck dan een preventieve actie optuigen.
Hierbij is het maar de vraag hoe bewoners dit zelf echt kunnen constateren. Wij hebben een verzoek gedaan aan Eteck om dit bij een aantal Danfoss warmtepompen te meten om zodoende vast te stellen of dit pendel gedrag voorkomt. Regelmatig is de brinetemperatuur gelijk en dit zorgt voor een niet efficiënte manier of soms zelfs helemaal geen warmteoverdracht.
5. Tijdens de gesprekken gedurende de rondleiding kwam naar voren dat het voor de werking van het gehele WKO-systeem heel belangrijk is dat na de oplevering van de woning de verdeler van de vloerverwarming nog een keer nadrukkelijk goed ingeregeld wordt. Deze verantwoordelijkheid ligt niet bij Eteck, maar er komen natuurlijk wel veel vragen bij hen als het systeem niet goed werkt. Een goed ingeregelde vloerverwarming levert meer rendement op maar ook een aangenamer klimaat in de woning.
Mogelijk is het een idee om een partij te zoeken die bij bewoners voor een gereduceerde prijs de verdeler komt inregelen?
Antwoord Eteck: Ja, er zijn adviezen beschikbaar. Het advies luidt om tweemaal per jaar de waterdruk in de binnenhuisinstallatie te controleren en indien nodig bij te vullen. Hieronder vindt u een link met instructies hoe dit te doen. Let op: dit maakt geen deel uit van de Eteck-levering (warmtepomp is verantwoording Eteck, verdeler vloerverwarming is verantwoording bewoner). Verder is het raadzaam om bij een nieuwe installatie het cv-systeem in te laten regelen. Dit is een specialistische klus die ervoor zorgt dat de warmte gelijkmatig door de woning wordt verdeeld. Het systeem moet opnieuw worden ingeregeld zodra er weer warmteklachten ontstaan in verband met de warmteverdeling.
Het bijvullen van een installatie zou in principe door iedere installateur kunnen gebeuren. Het inregelen is aan te raden om bij een specialist te doen, die ook het onderhoud van uw binnen-installatie kan verzorgen (vloerverwarming, verdelers, thermostaten en instellen temperatuur per zone).
https://www.youtube.com/watch?v=zUmugoexwE0&t=227s Dit is specifiek voor Itho systemen, de werking van de verdeler en het bijvullen is vrij generiek.
6. Is het mogelijk dat Eteck met een duidelijke bewonersinstructie komt? En gebruiksaanwijzingen van de diverse installaties? Deze kunnen wij dan ook op ons platform Blaricum Meent Het plaatsen.
Antwoord Eteck: In de digitale omgeving “MijnEteck” kunnen klanten informatie vinden die betrekking heeft op de installatie, inclusief een informatiekaart voor de warmtepomp. Een snelle controle leert dat er voor de Danfoss geen informatiekaart beschikbaar is. Eteck zal ervoor zorgen dat deze wordt opgesteld. Advies is verder om de warmtepomp zo min mogelijk aan te raken: stel de temperatuur in op de thermostaat en laat verder alles ongemoeid.
Mochten er meer vragen leven in de wijk over het WKO-systeem of de warmtepompen laat dit dan vooral weten zodat wij dit door kunnen spelen naar Eteck. Juist ook omdat niet iedereen in de wijk aanwezig kon zijn.
Wij zijn Eteck dankbaar voor hun inspanningen en de moeite die zij doen om met ons te communiceren. Dit keer zelfs met een rondleiding langs hun installatie in de wijk. Dit is ons inziens een verbetering ten opzichte van voorgaande jaren.
